Anadolu Lisesi 9. Sınıf 2. Ünite Can (Olanak-Kapasite Bildirme)

Can; olanak, kapasite ve yetenek bildirmek için kullanılır. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz:
Arda can play football well. (Arda iyi futbol oynayabilir.)
Mr Ak can drive a car everyday. (Bay Ak hergün araba kullanabilir.)
I can shave by myself. (Ben kendim traş olabilirim.)
Suna can iron her clothes at home. (Suna evde elbiselerini ütüleyebilir.)
We can knit sweaters at home. (Evde kazaklar örebiliriz.)
You can cut your hair every month. (Her ay saçlarını kesebilirsin.)
They can play basketball in the park. (Parkta basketbol oynayabilirler.)

Şimdi daha detaylı örneklere geçebiliriz.

1 İmkân veya kapasite belirtilmesinde kullanılır:

A fish can swim. (Bir balık yüzebilir.)

Ronaldo can play football well. (Ronaldo futbol oynayabilir.)

A cat can climb tree. (Bir kedi ağaca tırmanabilir.)

Sezen can sing songs well. (Sezen, şarkıları iyi söyleyebilir.)

2 Ability (yetenek) belirtmede kullanılır.

Ahmet Ümit can write a lot of novels. (Ahmet Ümit, pek çok roman yazabilir.)

I can ride a horse. (Ben, ata binebilirim.)

Mr. Brown can teach English very well. (Bay Brown, İngilizceyi çok iyi öğretebilir.)

Ahmet can catch fish. (Ahmet, balık tutabilir.)

3 Permission (izin) ve request (rica) ifade etmekte kullanılır:

Can I phone? (Telefon edebilir miyim?)

Can I sit here? (Buraya oturabilir miyim?)

Can I borrow your pen? (Kaleminizi ödünç alabilir miyim?)

Can I ask a question? (Bir soru sorabilir miyim?)

4 Possibility (olasılık) bildirir:

It can rain. (Yağmur yağabilir.)

Your team can win the game. (Takımın maçı kazanabilir.)

I can take some photographs in the museum. (Müzede birkaç fotograf çekebilirim.)

Suna can pass the class this year. (Suna, bu yıl sınıfı geçebilir.)

Can not (can’t) öznenin belirtilen eylemi yapma yeterliliğinde olmadığını bildirir.
A short boy can’t touch the ceiling. (Kısa boylu çocuk tavana dokunamaz.)
Rose can’t make a cake at home. (Rose evde kek pişiremez.)
Selma can’t solve the problems in the exams. (Selma sınavlarda problemleri çözemez.)
A baby can’t eat spaghetti by herself. (Bebek kendi kendine spagetti yiyemez.)
You can’t play a violin everyday. (Hergün keman çalamazsın.)
I can’t dive in the pool on my holiday. (Tatilimde havuza dalamam.)

Cümle can ile başlıyorsa soru halindedir. (+) işareti olumlu, (-) işareti olumsuz cevap verileceğini gösterir.
Can your mother cook soup? (+) (Annen çorba pişirebilir mi?)
Yes, she can cook soup. (Evet, pişirebilir.)
Can Rose make a speech? (+) (Rose bir konuşma yapabilir mi?)
Yes, she can make a speech. (Evet, bir konuşma yapabilir.)
Can Jack fix my car? (-) (Jack arabamı tamir edebilir mi?)
No, he can’t fix my car. (Hayır arabamı tamir edemez.)

Can; what (ne, neyi), who (kim), which (hangisi), what time (saat kaçta), why (niçin), how (nasıl), vb. soru kelimeleriyle de kullanılır.

(Bu metnin her türlü yayın hakkı A. Hikmet İnce'ye aittir. Hiçbir şekilde alıntı yapılamaz ve başka bir yayında kullanılamaz. Aksi davranışta bulunanlar hakkında, hukuk büromuz her türlü yasal işlemi uygulayacaktır. Üçüncü kişilere duyurulur ...)